Acıgöl Belediyesi - Mehmet EROĞLU

Acıgöl Belediyesi

Acıgöl'ün tarihi Nevşehir ilinin tarihi ile aynıdır. Çünkü Nevşehir'e 20 km uzaklıkta olduğu için bir fark yok sayılır. Nevşehir ve çevresinde yapılan kazılarda çıkan sonuçlara bakıldığında M.Ö. 3000 yıllarında bile insanların yasadıkları, uygarlıkların kurulduğu anlaşılmaktadır. Hatta Hitit egemenliği altındaki bu topraklarda yerli topluluklar yasamıştır.

       M.Ö. 1800-2000 yılları arasında bu bölgede; Hititler Frigyalılar ve Lidyalılar arasında bu topraklar el değiştirmiştir. Daha sonra ise Büyük İskenderin bu bölgeyi Roma İmp. içine katmasıdır.

        Hristiyanlığın Anadolu'yu etkilemeye başladığı sıralarda, aşırı Hristiyan sempatizanlar buralarda yasayan halka baskı ve zulüm yapmaya başlamışlardır. Buradaki halkın çoğu baskı ve zulümden kaçmak için yer altı şehirleri yaparak, tüneller açarak ve mağaralarda gizli yerler açarak saklanmışlardır. Hristiyan olan halkın çoğu buralarda ibadet yapmak için ikonlar çizmişler, kiliseler yapmışlar ve ibadetlerine devam etmişlerdir. Romaİmparotoru Konstantin 330 yılında Hristiyanlığın yayılmasını serbest bırakınca bölge halkı tamamen Hristiyanlaşmıştır. Halk Hristiyan olarak yaşamaya başlamıştır. Roma İmparatorluğu ikiye bölününce Anadolu Doğu Roma Imp. yani Bizansların eline geçti. Daha sonra 7.yy İran Sasanileri'nin baskınlarına uğramışlarsa da tekrar Bizans egemenliği altında kalmışlardır.

       İslam dininin yayılmaya başladığı yıllarda Bizanslılarla Müslüman Araplar 8. ve 9. yy 'dan başlayarak 300 yıl süreyle bu bölgede egemen oldular. Yukarıda da belirtildiği gibi bu bölgedeki halkın çeşitli isgal ve istilalar altında kaldıklarında kurdukları yer alti şehirlerine sığınarak sürgü taslarının kapatarak buralarda saklanmışlardır. Bu sözünü ettiğimiz yer altı şehri Acıgöl merkezinin kurulduğu yerin altı olup, büyüklü küçüklü sığınağa benzeyen eski barınma yerleri vardır. Su andaki yer altı şehrinin bir kısmı açılmış ancak, daha açılmayan bölümleri vardır. Yer altı şehrine Acıgöl ilçesinden girip Yuva köyü yolundaki kaleye kadar Aksaray yolundaki Acıgöl'e 7 km uzaklıktaki iğdeli ye kadar hatta Karapınar kasabasına kadar geçitlerin uzandığı belirtilmektedir. Yer altı şehirlerinin çoğu çeşitli afetler sonucunda toprakla kapandığından geçitler kullanılmamakta ve harabe halindedir.

       Acıgöl'e bağlı Tatların Kasabasında görmeye değer yeraltı şehri vardır. Karacaören köyü yakınlarında da çeşitli mağaraların bulunduğu söylenmektedir, ancak şuan harabe halindedir. Yine Ağıllı köyü, Kurugöl kasabası, Topaç köyü, Yuva köyü ve Kozluca köylerinde de çeşitli mağaraların olduğu söylenmektedir, fakat harabe halindedir.

       1071 Malazgirt savaşında Türk ordusu büyük bir zafer kazanınca, Anadolu'ya öncü birlikler ve kesif birlikleri yollamıştır. Bu kesif birlikleri Anadolu'nun yerleşim merkezlerini, iklim ve bitki örtüsünü ve halkın yaşayışlarını incelemişlerdir. Alparslan'ın değerli komutanlarından Afşin Bey ve diğer Türk beyleri komutanları, Bizans'ın vergi yükünden ve baskısında bıkan halkın ne kadar sıkıntı içinde olduklarını anlayıp onların gönüllerini feth edip, onları kazanmak için Anadolu'ya, manevi mimarlar dediğimiz söylediğini yasayan her hal ve davranışıyla halka örnek olan ilim adamlarını dervişleri gönderdiler. Eğer böyle yapılmamış olsaydı kocaman Anadolu'yu kuvvetle almak mümkün olmazdı herhalde. İste bu kişilerden biride Haci Bektas-i Veli‘dir. Böylelikle Oğuz Beyleri Anadolu'nun yerleşimine uygun yerlerine yerleşmişlerdir.

       Böylece köyler, kasabalar ve şehirler kurmuşlardır. Bundan sonra Hristiyan halkla yan yana beraber yaşadılar. Böylece Müslümanların nüfusu günden güne arttı. Yukarıda anlatıldığı gibi Anadolu'nun Türkleşmesi zorla değil, tam bir gönül işbirliği ile gerçekleşmiştir.

       Anadolu Selçuklu devleti zayıfladı ve yıkıldı. Bölgeye Karamanoğulları ve Dulkadiroğluları hakim oldular. Yavuz Sultan Selim 1515'te Mısır Melekleri'nin üzerine giderken bu bölgeyi de Osmanlı İmparatorluğuna kattı.

       Acıgöl, oğuzların Kaçar boyundan olan Horasan Erenlerinden Piri Bey tarafından 1525 yılında kurulmuştur. Konya ilinin sınırları içinde olan Işıklar yaylasında dergah açan Horasan erenlerinden Hıdır Işık isimli Türkmen Dervişinin soyunda gelen Piri Bey ve Obası Acıgöl'e ilk yerleşenlerdendir. Günümüzde Hıdırlılar diye bilinen sülale Piri Bey'in torunlarındandır. Yine günümüzde Acıgöl de soyadı Karaman olan birçok kimse vardır. Rivayete göre bu bölgede Karamanoğulları hakim iken bu insanların dedelerini bugünkü Karaman ilinde buraya getirerek iskan ettirmişlerdir. Türkiye Cumhuriyeti kurulup soyadı kanunu çıkınca soyadlarını belirtmek için Karaman soyadını aldılar. Yine Veziroğluları olarak bilinen sülale de Damat İbrahim Paşa'nın bu bölgede doğup büyüdükten sonra Osmanlı İmparatorluğunun başkenti olan İstanbul'a giderek padişah 3. Ahmet'in kızı olan Fatma Sultanı alarak onun damadı olmuştur. Padişah damadı olan İbrahim Paşa'yı vezir yaparak sarayda görev almasını sağlamıştır. Bu döneme Lale Devri denir. Iste Damat Ibrahim Paşanın buradaki akrabalarından biri de Acıgöl'e yerleştiğinden bir rivayete göre Veziroğluları diye anılırlar.

       Acıgöl 1870 yılında Kırşehir sancağına, 1902 yılında Ankara iline bağlanarak sancaklardan biri oldu. Kurtuluş savası başlamadan Niğde Mutasarrıflığı içinde yer alarak kongrelere delege göndermiştir. 5 Eylül 1919 Sivas Kongresine bu bölgeden Dellalzade Osman Bey temsilci olarak gönderilmiştir. Cumhuriyet kurulduktan sonra Niğde il durumuna getirildi. Acıgöl'ün bağlı bulunduğu Nevşehir 6429 sayılı kanunla ve TBMM kararıyla il haline getirilmiştir. Bu duruma göre Kırşehir'e bağlı bulunan Hacıbektaş ve Avanos ilçeleri Kayseri'ye bağlı bulunan Ürgüp ilçesi ve Niğde'ye bağlı bulunan Gülşehir ilçesi Nevşehir'e bağlanmistir.1960 yılında eski adı Melengübü olan Derinkuyu ilçe oldu. 1953 yılına kadar mütevazi bir köydü. Bu tarihte Belediyelik olarak Nevşehir'e bağli bir kasaba olarak kaldı.

       4 temmuz 1987 yılında 19507 sayılı Resmi Gazetede ilan edilerek yurdumuzdaki bazı diğer kasabaların ilçe olduğu gibi TBMM kararıyla ilçe oldu. Bu duruma göre Acıgöl Nevşehir'in 7. ilçesidir. 1987 yılında oldu ama resmi daireler ve kaymakamlık Ağustos 1988 yılından itibaren fiilen göreve başlamıştır.